Ngôi kể thứ ba là gì và vai trò của nó trong các tác phẩm văn chương
Ngôi kể thứ ba là gì? Đây là một trong những hình thức kể chuyện phổ biến, giúp mang đến cho người đọc cái nhìn khách quan và bao quát về câu chuyện. Qua ngôi kể này, tác giả có thể đưa ra những nhận định sâu sắc và khắc họa rõ nét nhân vật cũng như bối cảnh.
Ngôi kể thứ ba là gì?
Ngôi kể thứ ba là một trong những cách thức kể chuyện phổ biến trong văn học. Nó thể hiện một phương thức tường thuật mà tác giả không trực tiếp xuất hiện trong câu chuyện mà sử dụng một nhân vật hoặc một giọng nói bên ngoài để trình bày sự việc. Điều này cho phép tác giả có thể đưa ra cái nhìn tổng quan hơn về các nhân vật, sự kiện và cảm xúc trong tác phẩm. Theo đó, ngôi kể thứ ba thường được chia thành hai loại chính là ngôi kể khách quan và ngôi kể trung lập.
Đặc điểm của ngôi kể thứ ba
Ngôi kể khách quan
Ngôi kể khách quan là hình thức tường thuật mà tại đó người kể không can thiệp hoặc đưa ra cảm xúc, suy nghĩ cá nhân của các nhân vật. Điều này tạo nên sự trung lập, cho phép người đọc tự do hình dung và cảm nhận thông qua các sự kiện diễn ra. Với ngôi kể khách quan, thông tin được trình bày một cách rõ ràng, mạch lạc, như một phóng viên quan sát từ xa.
- Người kể chỉ truyền đạt những gì mà nhân vật nói và làm.
- Cảm xúc hay suy nghĩ nội tâm của nhân vật thường không được tiết lộ, tạo cảm giác khách quan cho câu chuyện.
- Nó giúp tăng tính chân thực cho tác phẩm, tránh sự thiên lệch trong cách kể.
Ngôi kể trung lập
Ngôi kể trung lập là kiểu kể mà người kể vẫn đảm bảo được sự khách quan nhưng có thể thỉnh thoảng tiết lộ một số suy nghĩ hoặc cảm xúc của nhân vật. Hình thức này mang lại một cái nhìn sâu sắc hơn về tâm lý nhân vật mà vẫn duy trì tính trung lập.
- Người kể không trực tiếp tham gia vào câu chuyện nhưng có thể dẫn dắt người đọc hiểu sâu sắc hơn về tư duy của các nhân vật.
- Nó giữ vị thế độc lập trong việc tường thuật các sự kiện, đồng thời đôi khi cho phép sự đồng cảm từ phía người đọc.
- Sự kết hợp giữa khách quan và cảm xúc tạo ra trải nghiệm phong phú hơn.
Ý nghĩa của ngôi kể thứ ba trong văn học
Tính khách quan trong nghệ thuật
Việc sử dụng ngôi kể thứ ba mang lại tính khách quan cần thiết cho tác phẩm. Điều này cho phép tác giả không bị gò bó trong cảm xúc mà có thể xây dựng các tình huống một cách tự do. Từ đó, người viết có thể:
- Khai thác cốt truyện một cách hiệu quả hơn, hạn chế sự can thiệp vào suy nghĩ của nhân vật.
- Tạo ra nhiều góc độ nhìn nhận khác nhau về các vấn đề, làm phong phú thêm nội dung tác phẩm.
- Giúp người đọc cảm nhận rõ ràng và khách quan hơn về thế giới mà tác giả xây dựng.
Sự phát triển nhân vật
Ngôi kể thứ ba cũng góp phần vào việc phát triển nhân vật một cách sâu sắc và đa dạng. Trong quá trình tường thuật, tác giả có thể:
- Trình bày những mâu thuẫn nội tâm của nhân vật mà không cần tự thể hiện mình.
- Mang đến cho người đọc cái nhìn đa chiều về nội tâm và hành động của các nhân vật.
- Thúc đẩy sự phát triển của nhân vật, mở rộng chiều sâu cho nhân vật chính và các nhân vật phụ.
So sánh giữa các ngôi kể
Sự khác nhau giữa các ngôi kể
Có nhiều cách để tường thuật câu chuyện, mỗi phương pháp đều có đặc điểm và hiệu ứng riêng:
- Ngôi kể thứ nhất: Tác giả trực tiếp tham gia vào câu chuyện, thể hiện góc nhìn cá nhân.
- Ngôi kể thứ hai: Dùng đại từ “bạn” để kéo người đọc vào câu chuyện, thường khá hiếm gặp.
- Ngôi kể thứ ba: Chia thành ngôi kể khách quan và ngôi kể trung lập, tạo ra sự tách biệt giữa tác giả và các nhân vật.
Lựa chọn ngôi kể thích hợp
Việc lựa chọn ngôi kể phù hợp giúp tác phẩm hấp dẫn hơn. Tác giả cần cân nhắc:
- Đối tượng độc giả: Các ngôi kể khác nhau có thể tác động đến cảm xúc và hiểu biết của người đọc.
- Nội dung câu chuyện: Các ngôi kể mang đến những trải nghiệm khác nhau cho người đọc, nên lựa chọn phải phù hợp với thông điệp.
- Mục đích sáng tác: Nên chọn ngôi kể phù hợp để thể hiện ý tưởng, phong cách của tác phẩm.
Kết luận về ngôi kể thứ ba
Ngôi kể thứ ba là gì thể hiện cách kể chuyện từ một góc nhìn trung lập, không can thiệp vào cảm xúc nhân vật. Phương thức này thường mang đến cái nhìn sâu sắc và đa chiều về các tình huống, giúp người đọc trải nghiệm câu chuyện một cách toàn diện hơn.
