Phân tích hình tượng con sông Đà trong tùy bút Người Lái Đò Sông Đà của tác giả Nguyễn Tuân rất hay

Phân tích hình tượng con sông Đà trong tùy bút Người Lái Đò Sông Đà của tác giả Nguyễn Tuân

Bài làm

Có thể thấy được cũng chính việc sử dụng phong cách nghệ thuật tài hhoa, uyên bác và vô cùng độc đáo của mình thì Nguyễn Tuân đã xây dựng cho mình những hình ảnh văn chương vô cùng độc đáo. Nổi bật trong sáng tác đạt đến trình độ điêu luyện không thể không nhắc đến hình tượng con sông Đà trong tùy bút “Người lái đò sông Đà”. Thông qua tùy bút nổi tiếng này thì Nguyễn Tuân cũng đã tìm được cái chất vàng của thiên nhiên cùng thứ vàng mười đã qua thử lửa dường như thể hiện ở con sông Đà đó là hai thái cực con sông Đà hung bạo và con sông Đà trữ tình, thơ mộng hiện lên dưới nét vẽ tài hoa bằng nghệ thuật ngôn từ của Nguyễn Tuân.

Nhà văn Nguyễn Tuân cũng đã miêu tả hình ảnh con sông Đà bắt nguồn từ huyện Cảnh Đông, tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Con sông như đi qua một vùng núi ác, đến gần nửa đường xin nhập quốc tịch Việt Nam…. Hình ảnh con sông Đà hung bạo, lắm thác nhiều ghềnh thông qua các đoạn miêu tả vô cùng ấn tượng: "Đường lên Mường Lễ bao xa – Trăm bảy cái thác, trăm ba cái ghềnh" (Ca dao) và có thể nhìn nhận thấy được hình ảnh con sông Đà như thật sự hung bạo ấy còn được thể hiện qua dòng chảy ngỗ ngược của nó đó là dòng chảy: “Chúng thủy giai đông tẩu – Đà giang độc bắc lưu", hình ảnh con sông Đà luôn luôn có một dòng chảy riêng, con sông Đà cũng không khuôn mình vào lẽ thường. Thêm với đó chính là một sự nguy hiểm của sông không chỉ được thể hiện qua thác nghềnh mà đó con sông Đà đó cũng hiện lên với hình tượng: " rồi đá bờ sông, dựng vách thành, mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời. Có vách đá thành chẹt lòng Sông Đà như một cái yết hầu. Đứng bên này bờ nhẹ tay ném hòn đá qua bên kia vách. Có quãng con nai con hổ đã có lần vọt từ bờ này sang bờ kia. Khi ngồi trong khoang đò qua quãng ấy, đang mùa hè mà cũng thấy lạnh, cảm thấy mình như đứng ở hè một cái ngõ mà ngóng vọng lên một khung cửa sổ nào trên cái tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện". Nhà văn Nguyễn Tuân cũng chính bằng nghệ thuật so sánh độc đáo, Nguyễn Tuân đã cho thấy sự nguy hiểm của dòng sông. Ở đó cchisnh là một nơi hẹp như thế mà lưu tốc dòng nước vốn nhanh bây giờ lại trở nên xiết đến hãi hùng biết bao nhiêu. Chúng ta cứ thử tưởng tượng con thuyền nào mà kẹt vào cái khe ấy thì tiến không được, mà khi muốn lùi cũng không xong chỉ chờ sóng nước và đá đập cho tan xác chứ không còn đường nào hơn.

Xem thêm:  Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên qua bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” (Thanh Hải) và “Sang thu” (Hữu Thỉnh)

Miêu tả con sông Đà như hung bạo được thể hiện vô cùng rõ ràng ở chỗ chính “quãng mặt ghềnh Hát Loóng thì có dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò Sông Đà nào tóm được qua quãng đấy". Nguyễn Tuân thật tài tình biết bao nhiêu cũng chính bằng kết cấu trùng điệp, tác giả Nguyễn Tuân cũng đã làm rõ sự nguy hiểm của con sông hung dữ, con sông Đà như cũng luôn sẵn sàng lấy đi tính mạng bất cứ tay lái nào khinh suất.

Con sông Đà còn hung bạo ở chỗ chính những cái hút nước ở quãng Tà Mường Vát phía dưới Sơn La lại ghê rợn thực sự hơn nữa “Nước ở đây thở và kêu như cửa cống cái bị sặc. Trên mặt cái hút xoáy tít đáy, cũng đang quay lừ lừ những cánh quạ đàn. Không thuyền nào dám men gần những cái hút nước ấy, thuyền nào qua cũng chèo nhanh để lướt quãng sông, y như là ô tô sang số ấn ga cho nhanh để vút qua một quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực. Chèo nhanh và tay lái cho vững mà phóng qua cái giếng sâu, những cái giếng sâu nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào. Có những thuyền đã bị cái hút nó hút xuống, thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi, bị dìm và đi ngầm dưới lòng sông đến mươi phút sau mới thấy tan xác ở khuỷnh sông dưới". Với đoạn văn miêu tả như đã phô bày ra tất cả những sự nham hiểm, sự đáng sợ của dòng sông Đà hung bạo biết bao nhiêu.

Không chỉ dừng lại ở đó thì hình ảnh con sông Đà với những tiếng thác réo nghe càng ghê sợ hơn. Nguyễn Tuân đã sử dụng nghệ thuật so sánh, nhân hóa tài ba cùng những liên tưởng "rất đắt". Thông qua đây thì nhà văn Nguyễn Tuân đã cho thấy một cảnh tượng thác nước hùng vĩ, nguy hiểm đến ghê người. Không quá chút nào khi ta nói lần đầu tiên trong thơ văn có người lại dùng lửa để miêu tả nước, thế rồi chính hai nguyên tố có sức hủy diệt rất lớn lại luôn tương khắc với nhau. Và khi có nước thì không có lửa, ngược lại đồng thời khi có lửa thì không có nước. Thế nhưng thật tài tình bởi nhà văn Nguyễn Tuân đã làm được điều đó. Ông quả là một nghệ sĩ bậc thầy về ngôn ngữ, về vốn kiến thức sâu rộng về con người và tạo vật.

Xem thêm:  Soạn bài thao tác lập luận phân tích

Nhà văn còn miêu tả có sự phối hợp với sóng nước với tiếng thác ầm ầm là "sóng bọt đã trắng xóa cả một chân trời đá. Chính những viên đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông. Mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ này". Hình ảnh con sông Đà đã giao việc cho mỗi hòn, để chúng phối hợp lại thành ba trùng vi nguy hiểm đến chết người.

auto draft 21 - Phân tích hình tượng con sông Đà trong tùy bút Người Lái Đò Sông Đà của tác giả Nguyễn Tuân rất hay

Phân tích hình tượng con sông Đà

Đầu tiên với trùng vi thứ nhất thì hình ảnh con sông Đà bày ra năm cửa trận, có bốn cửa tử, một cửa sinh, lại có cửa sinh nằm lập lờ phía tả ngạn sông. Hàng tiền vệ, có hai hòn canh một cửa đá trông như là sơ hở, thực chất chúng đóng vai trò dụ chiếc thuyền vào tuyến giữa. Miêu tả sự dữ rằn của con sông Đà thông qua đá và nước như muốn nuốt chửng con thuyền và người lái đò. Nhanh chóng vượt qua trùng vây thứ nhất thì ông lái đò lại phải đương đầu đến với trùng vây thứ hai. Ở trong trùng vây thứ hai này thì lại tăng thêm rất nhiều cửa tử khiến cho con thuyền của ông lái đò thêm hiểm nguy hơn. Thế nhưng với tay lái ra hoa cũng như tài năng lái đò bao nhiêu năm của mình thì ông lão lái đò cũng đã vượt qua tất cả. Trong trận chiến đánh giáp lá cà này, chúng quyết sinh quyết tử với ông lái đò. Hình ảnh chiếc thuyền đã vượt qua, bọn sóng nước cửa tử lúc này đây cũng cứ vẫn không ngớt khiêu khích, mặc dầu cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng biết bao nhiêu.

Cho đến thạch trận thứ 3 thì ít cửa hơn, bên phải bên trái đều là luồng chết cả nên ông lão lái đò cũng phải khéo léo và tập trung cao độ hơn. Chính cái luồng sống ở chặng ba này lại ở ngay giữa bọn đá hậu vệ của con thác. Cũng chính tại đây thì những boong-ke chìm và pháo đài đá nổi ở đầu chân thác phải đánh tan cái thuyền. Tất cả điều này cũng khiến ta liên tưởng đến một trận đấu bóng quyết liệt. Hình ảnh của chiếc thuyền như một cầu thủ phải phóng thẳng, chọc thủng cửa giữa, vút, vút, cửa ngoài, cửa trong, có lúc lại cửa trong cùng và cuối cùng thì con sông Đà vẫn không thắng thế được hình ảnh người lái đò.

Nhà văn Nguyễn Tuân đâu chỉ xây dựng, phác họa hình ảnh con sông Đà lắm thác nhiều ghềnh đầy hiểm nguy cho người lái đò mà con sông Đà lúc này đây cũng lại còn đậm nét thơ mộng, đậm nét trữ tình thông qua ngòi bút đặc tả hình ảnh con sông Đà: “Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân". Thông qua đây người đọc cũng có thể cảm nhận thấy được đây là một cách so sánh tài hoa, phong tình biết bao nhiêu. Nhà văn Nguyễn Tuân còn miêu tả nước Sông Đà còn thay đổi theo mùa, trong đó đẹp nhất là mùa xuân và mùa thu rõ rệt thông qua đoạn văn: "Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về".

Xem thêm:  Nghị luận: Những thói xấu ban đầu chỉ là khách qua đường, sau trở thành người bạn ở chung nhà và cuối cùng biến thành ông chủ nhà khó tính

Có thể thấy được hình ảnh con Sông Đà gợi cảm với vẻ đẹp của nắng tháng ba Đường thi thơ mộng đến hữu tình biết bao nhiêu. Hình ảnh con sông Đà còn có những quãng, đồng thời lại có những không gian, những cảnh sắc đầy thơ mộng được xuất hiện thật đẹp, đó chính là "Cảnh ven sông ở đây lặng tờ. Hình như từ đời Lí đời Trần đời Lê, quãng sông này cũng lặng tờ đến thế mà thôi". Có những cảnh hoang vu, hoang sơ đến kì lạ biết bao nhiêu, đó là hình ảnh "Bờ sông hoang dại như một bờ tiền sử. Bờ sông hồn nhiên như một nỗi niềm cổ tích tuổi xưa". Thực sự hình ảnh con sông Đà khác hẳn với với sự hung bạo trước đây.

Nhà văn Nguyễn Tuân cũng đã miêu tả được hình ảnh con sông Đà như một sinh vật có linh hồn, thêm với đó là dòng nước trôi lững lờ dường như nhớ thương những hòn đá thác xa xôi để lại trên thượng nguồn. Con sông Đà lại đang lắng nghe những giọng nói êm êm của người xuôi". Hình ảnh sông Đà cứ nên hiền hòa và thơ mộng giống như một nỗi niềm cổ tích.

Thông qua đây bạn đọc có thể cảm nhận được cũng chính bằng tình yêu thiên nhiên đất nước lúc này đây cũng lại được kết hợp với ngôn từ độc đáo, tài hoa, Tác giả Nguyễn Tuân đã tái hiện lên một khung cảnh Tây Bắc nhìn cũng thật hùng vĩ mà cũng thật trữ tình. Tất cả điều này dường như cũng đã làm ta thêm tự hào về núi sông Tổ quốc nguy nga và cũng thật tráng lệ. Hình ảnh con sông Đà quả là một quà tặng vô giá của thiên nhiên là một công trình nghệ thuật tuyệt vời của bậc thầy tùy bút Nguyễn Tuân khiến chúng ta nể phục.

Vũ Huệ